آیین کهن طالقانی ها در سیزده بدر

طالقان سرزمین تل‌ها و بلندی‌ها، زادگاه  آیت الله طالقانی، مهد آثار طبیعی و تاریخی، میزبان آیین‌های کهن و آدابی است که ریشه در انسانیت و اخلاق دارد. مردم سرزمین‌های بلند در دامنه جنوبی البرز،  سیزده‌به‌دری متفاوت دارند

. پنجه‌پیتک آیینی است نوروزی از سنت دیرینه طالقان. آیینی شبیه سیزده‌به‌در که در آغوش طبیعیت است با آداب شیرین. فرهنگ و زبان طالقانی‌ها به طبری نزدیک است و طبق تقویم طبری، هر سال دوازده ماه دارد و هر ماه، سی روز. یعنی در این تقویم، سال به جای ۳۶۵ روز، ۳۶۰ روز است که هر سال ۵ روز، رویش می‌گذارند و ” پنجه پیتُک” صدایش می‌زنند که اصلا هم  روی عمرشان حساب نمی‌شود. از ۲۱ تا ۲۵ فروردین (در برخی متون ۵ روز آخر فروردین) روزهای پنجه است که ۴ روزش به تدارک پنجه می‌گذرد و روز بیست و پنجم را مثل سیزده‌به‌درِ خودمان، خودشان را در آغوش طبیعت رها می‌کنند.‌ طالقانِ سردسیر، یک ماه بهارش دیرتر شروع می شود و شروع بهار به آخر پنجه می‌اُفتد. ظاهرا پنجه پیتک تا یکی دو دهه پیش به صورت گسترده در طالقان برگزار می‌شده و حالا به صورت پراکنده در بعضی روستاها مثل روستای گوران برگزار می‌شود.